از سرقت تا پیدا شدن آثاری که موزه ای نبودند - باشگاه فوتبال بارسلونا

داستان چیست؟

خانه موزه تهران قدیم یا همان سرای کاظمی معروف در همسایگی امامزاده یحیی، بهترین نشانی برای خانه تاریخی است که انتشار خبر سرقت از یکی از اتاقهایش که به عنوان موزه مردم شناسی معرفی شده، آن را به سر زبانها انداخت.

نخست تصاویر نشان می دادند بخش زیادی از ویترین های موزه توسط دزد دستگیر شده، دزدیده شده است اما حالا متولیان موزه می گویند فقط یک دوربین عکاسی قدیمی، یک قاشق و چنگال و یک چرخ گوشت قدیمی از اموال عمارت را از ویترین ها دزدیدند و دزد چند روز بعد از سرقت بازداشت شد.

خطر از بیخ گوش موزه و آثارش گذشت، اما احتمال وجود همین خطر برای تعداد زیادی از موزه ها به خصوص موزه های خصوصی و متعلق به دیگر دستگاه های دولتی یا حتی مجموعه داران خصوصی هنوز وجود دارد، خطری که می توان آن را امنیت و حفاظت از آثار تاریخی و موزه ای دانست.

محمدرضا کارگر، مدیر اداره کل موزه ها می گوید: هر چند آثاری تاریخی در تعدادی ویترین در یکی از اتاقهای سرای کاظمی به نمایش درآمده اند، اما این موزه هیچ مجوزی از اداره کل موزه ها ندارد و چون فاقد مجوز است از نظر این اداره کل، موزه محسوب نمی گردد که استانداردهای آن را آنالیز کنیم.

او با اشاره به دستگیری دزد سرای کاظمی بیان می نماید: آثار موزه ای امنیت درونی دارند، هیچ شی موزه ای سرقت شده، قابل ارائه در هیچ جایی از ایران و جهان نیست، چون آنها شناخته شده و مالکیتشان تعیین است، به همین دلیل نیز به راحتی ردیابی می شوند که به محض رویت در سطح هر کشوری در جهان ضبط می شوند، در واقع سرقت این اشیا به درد کسی نمی خورد.

او با اشاره به اینکه شاید 100 سال گذشته، امکان خرید و فرش آثار موزه ای در این شرایط وجود داشت، ادامه می دهد: از یک سو هر موزه از شرایط لازم برای حفاظت خود برخوردار است، از سوی دیگر اگر هر موزه ای در تامین امنیت و حفاظت خود مشکل داشته باشد، می توانیم مسائل آنها را رفع کنیم.

فرشاد شهید زاده، مدیر بافت تاریخی منطقه 12 تهران با تاکید بر اینکه سرای کاظمی اصلا مجوز موزه ندارد، می گوید: این عمارت قدیمی یک خانه تاریخی است، ما اصلا مجوزی برای ایجاد موزه در این بنای تاریخی نگرفته ایم چون این فضا موزه نیست. تعدادی دوربین در اختیار داشتیم که برای بهتر کردن فضای خالی بعضی از اتاقهای سرای کاظمی، آنها را به همراه بعضی از آثار اقوام ایرانی و بازی های قدیمی در ویترین ها نمایش دادیم.

او به لزوم دریافت مجوز برای ایجاد هر نوع موزه ای در حوزه بافت تاریخی با از میراث فرهنگی تاکید می نماید و ادامه می دهد: آن فضا را به عنوان سرای کاظمی می شناسیم، تعریف ما برای آنجا موزه نیست.

وی با بیان اینکه دزد سرای کاظمی چند روز گذشته توسط پلیس آگاهی دستگیر شده، می گوید: آن دزد حرفه ای بوده و تا به امروز بیش از ده ها مورد سرقت در شهرهای مختلف کشور انجام داده بود، اما هنوز اطلاعات بیشتری از نحوه سرقت توسط آگاهی به ما اعلام نشده است.

او با اشاره به اینکه متولیان بافت شهری منطقه 12 تهران به دلیل دستور اداره آگاهی برای پیشبرد فرایند آنالیز پفراینده موظف بودند تا اعلام آن مرکز هیچ اطلاعاتی منتشر نکنند، بیان می نماید: آثار سرقت شده از سرای کاظمی در حد سه میلیارد تومان نبوده است، آثار قدیمی بودند اما به عنوان آثار دارای ارزش و تاریخی نبوده اند. به جز آثار دو ویترین، اسکنر، پرینتر، تلفن، لپ تاپ و کامپیوتر را نیز به سرقت برده بودند.

شهیدزاده به تصاویر منتشر شده از تعداد زیادی ویترین خالی از سرای کاظمی اشاره می نماید و می گوید: یک عکس از ویترین های خالی منتشر نموده اند، در حالیکه دزد فقط دو ویترین را تخلیه نموده بود، دیگر ویترین ها را برای فرایند کار پلیس اگاهی و انگشت نگاری خودمان تخلیه کردیم، در حالیکه با آن تصاویر اعلام کردند که موزه را جارو نموده اند.

وی با اشاره به وجود دوربین های قدیمی طبقه پایین سرای کاظمی بعد از سرقت، ادامه می دهد: قرار است بعد از خاتمه کار آگاهی، آثار را بار دیگر به ویترین ها برگردانیم.

مدیر بافت تاریخی و گردشگری منطقه 12 تهران با بیان اینکه دزد نیمه شب و از در پشت وارد مجموعه شده، می افزاید: او به طور دائم و چند بار می رود و می آید، تا اینکه نهایتا در ساعت چهار یا پنج صبح، آنها را از سرا به بیرون منتقل نموده است.

وی همچنین درباره چگونگی تخلیه ویترین ها شرح می دهد: یک جعبه کلید در واحد اداری قرار گرفته است که همه کلیدهای مجموعه در آن است تا در صورت بروز هر نوع مسئله ای بتوانیم به آنها دسترسی داشته باشیم. او به کلیدهای ویترین ها دسترسی پیدا می نماید، کمد کلیدها را می شکند، ویترین ها را باز می نماید و کار خود را انجام می دهد.

شهیدزاده همچنین به تعطیلی کنونی موزه بدلیل دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا اشاره می نماید و می گوید: براساس دستور ستاد کرونا، در طول هفته جاری فعالیت خانه های تاریخی و موزه ها در شهر تهران به حالت تعلیق درآمد.