عملکرد مربیان خارجی 10سال اخیر تیم ملی، تجربهلقمه آماده والیبال - باشگاه فوتبال بارسلونا

حضور ایگور کولاکوویچ، سرمربی مونته نگرویی در نیمکت تیم ملی نقدها بسیاری به همراه داشت و بسیاری از کارشناسان بار فنی کولاکوویچ را در حد و اندازه های ملی پوشان نمی دانستند. شخصیت و اخلاق یکی از ویژگی های شاخص مرد آرام مونته نگرویی بود که در ذهن مردم و رسانه نقش بسته بود اما این خصوصیت نیز پس از کسب سهمیه المپیک با نشان دادن هیس از سوی کولاکوویچ به منتقدانش از بین رفت تا والیبال ایران با خیالی آسوده از سرمربی خود خداحافظی کند.

جبار قوچان نژاد در تبادل نظر با خبرنگاران درباره فسخ قرارداد با کولاکوویچ گفت: فسخ قرارداد با ایگورکولاکوویچ به نفع والیبال ایران است. امیدوارم بتوانیم بدون دادن خسارت این قرارداد را فسخ کنیم. کولاکوویچ نیز به اندازه کافی از والیبال ایران گرفته است. امیدوارم که برای فسخ قرارداد محبت کند.

انتخاب جایگزین برای کولاکوویچ یکی از چالش های جدی فدراسیون والیبال است. ولاسکو، کواچ، لوزانو و کولاکوویچ مربیان یک دهه آخر بودند که راهنمایی ملی پوشان را بر عهده داشتند و حضور این مربیان تجربه خوبی را برای فدراسیون رقم زد و باید دید تا چه اندازه از این تجربیات برای بهترین انتخاب استفاده خواهد شد. در ادامه به بعضی از ویژگی های مثبت و منفی مربیان یک دهه والیبال ایران از حضور ولاسکو که یکی از پرافتخارترین مردان والیبال جهان به شمار می رود تا کولاکوویچ مرد ناتوان در مدیریت تیم ملی پرداخته ایم.

ولاسکو؛ مرد اسطوره ای

خولیو ولاسکو چهره نام آشنا والیبال ایران بود که سال 2011 راهنمایی تیم ملی را برعهده گرفت. ولاسکو برای نخستین بار تیم ملی والیبال ایران را بر بام قاره آسیا قرار داد تا ترس بر اندام حریفان آسیایی بیاندازد و سرانجام سیطره حریفان آسیایی را رقم بزند. ولاسکو همچنین برای نخستین بار تیم ملی ایران را، راهی مسابقات لیگ جهانی کرد. راه یابی به رقابت های مهم و معتبر قهرمانی جهان نیز یکی دیگر از دستاوردهای مرد آرژانتینی برای والیبال ایران بود.

به اذعان کارشناسان والیبال، ولاسکو علی رغم دانش به روز والیبال، روانشناس خوبی بود و به خوبی بازیکنان را بررسی مدیریت می کرد.

محمد محمد کاظم، ملی پوش اسبق تیم ملی والیبال درباره دلیل پیروزیت ولاسکو به مهر گفت: نخستین ویژگی که مربی خارجی برای یاری به تیم ملی والیبال ایران باید داشته باشد مدیریت است. ولاسکو اگر در والیبال ایران پیروز بود به دلیل مدیریت قوی اش بود. او تیم ملی را از نظر انضباطی و تمرینی سر و سامان داد. ولاسکو در تورنمنت های مختلف تغییر و تحول بسیاری در تیم ایجاد می کرد. تمام بازیکنان را مدیریت و استفاده می کرد و در هر تورنمنت 3 یا 4 بازیکن را تغییر می داد. اینها به خاطر مدیریت خوب ولاسکو بود. او تمام بازیکنان را به صورت چرخشی در بدنه تیم ملی استفاده می کرد و هیچ بازیکنی نمی دانست که در تورنمنت بعدی صد درصد در تیم فیکس خواهد بود یا نه. او در واقع همه را در آب نمک نگه می داشت. ولاسکو از نظر مدیریتی طوری بود که بازیکنان حرفش را می خواندند و از او اطاعت می کردند اما این نقطه ضعف عظیمی برای کولاکوویچ بود.

کواچ؛ مرد مرموز

اسلوبودان کواچ پس از جدایی ولاسکو، مرد اسطوره ای در سال 2014 راهنمایی تیم ملی والیبال ایران را بر عهده گرفت. کواچ نیز پیروزیت های چشم گیری برای والیبال ایران به دست آورد. رقابت های لیگ جهانی 2014 نخستین آزمون کواچ با تیم ملی بود. تیم ملی در این رویداد برای نخستین بار پیروز به شکست تیم قدرتمند برزیل شد تا آوازه والیبالیست های ایرانی کم کم در جهان طنین انداز گردد.

پس از کسب عنوان چهارمی در لیگ جهانی تیم ملی راهی مسابقات مهم قهرمانی جهان شد. کواچ در این مسابقات نیز پیروز شد تیم ملی را با صعود سیزده پله ای در صندلی ششم رقابت های قهرمانی جهان قرار داد تا یکی از بهترین نتایج برای والیبال ایران رقم بخورد و بازتاب زیادی در جهان داشته باشد.

بازی های آسیایی اینچئون سومین آزمون عظیم کواچ و شاگردانش بود که در نهایت طلای بازی های آسیایی برای تیم ملی والیبال ایران ثبت شد و این طلا نیز یکی از نخستین ها بود که کواچ برای والیبال ایران به ارمغان آورد. سال پرفروغ 2014 برای والیبال ایران و کواچ در سال 2015 ادامه دار نبود و کواچ در مسابقات لیگ جهانی 2015 چندان پیروز نبود و در جام جهانی 2015 نیز با چهار پله سقوط در رده هشتم مسابقات نهاده شد تا موج نقدها به عملکرد او بالا گیرد. البته شائبه هایی درباره اختلاف کواچ و بازیکنان در جام جهانی شکل گرفت و شاید یکی از دلایل ناکامی کواچ همین اختلافات بود. در نهایت کواچ که قرارداد سه سالِ با تیم ملی داشت از راهنمایی تیم ملی در سال 2015 برکنار شد. شاید برکناری کواچ عجولانه م مرموز بود!

کواچ از جمله مربیانی به شمار می رفت که دانش فنی و اطلاعات به روزی از والیبال داشت اما روانشناس خوبی نبود و در شرایط حساس نمی توانست تیم را راهنمایی کند. کواچ اقتدار و مدیریت لازم را نداشت و شاید همین دلیلی بر ایجاد شائبه اختلاف او با بازیکنان شد. اگر کواچ در مدیریت قوی عمل می کرد قطعاً ادامه دار راه ولاسکو در والیبال ایران می شد.

لوزانو؛ تاریخ سازی مرد کوتاه قامت برای بلند قامتان

پس از برکناری کواچ، رائول لوزانو بر نیمکت تیم ملی والیبال ایران نشست. لوزانو پیروز شد والیبال ایران را پس از 52 سال راهی المپیک کند و این عظیم ترین دستاورد مرد کوتاه قامت برای بلندقامتان بود. لوزانو با کسب مقام پنجمی در المپیک ریو و با سرانجام قراردادش از تیم ملی والیبال ایران جدا شد. لوزانو در مقایسه با ولاسکو و کواچ مربی میانه بود. او نه بار فنی چندان خوبی داشت و نه اقتدار مدیریتی ولاسکو را داشت.

کولاکوویچ؛ فرایند صعود را ادامه نداد

پس از لوزانو، ایگور کولاکوویچ راهنمایی تیم ملی والیبال ایران در سال را 2017 بر عهده گرفت. پس از درخشش تیم ملی در آسیا، راه یابی به مسابقات قهرمانی جهان و کسب سهمیه المپیک به همراه مربیان خارجی گذشته خود انتظارات از کولاکوویچ بالا بود و طرفداران، اصحاب رسانه، کارشناسان و اهالی والیبال در انتظار درخششی تازه برای والیبال ایران بودند اما کولاکوویچ تنها پیروز به کسب مدال برنز مسابقات قاره ای جهان برای ایران شد و در مسابقات کسب سهمیه المپیک نیز در جدال با رقبای جهانی ناکام ماند تا جواز حضور در المپیک را در رقابت با حریفان آسیایی برای تیم ملی کسب کند.

کولاکوویج پیروز نشد فرایند رو به صعود تیم ملی را ادامه دهد و نقدها بسیاری را به همراه داشت. او حتی در استفاده از جوانان ناکام بود. شیوع ویروس کرونا و تعویق المپیک برگ برنده ای برای والیبال ایران شد تا پفراینده کولاکوویچ را تمام شده بدانیم.

کارشناسان معتقد هستند کولاکوویچ نه بار فنی برای والیبال ایران داشت و نه مدیریت خوبی داشت تا باعث افول تیم ملی گردد.

والیبال ایران برای پیروزیت به یک مربی تمام عیار مانند ولاسکو احتیاج دارد، مربی که علاوه بر دانش، آگاهی و اطلاعات به روز والیبالی دارای اقتدار مدیریتی بود و به خوبی تیم را راهنمایی می کرد. بنابراین فدراسیون والیبال برای درخشش دوباره بلندقامتان خود باید به دنبال جذب گزینه ای باشند که بتواند علی رغم بار فنی، آگاهی و دانش روز والیبال جهان، مدیر توانمند و روانشناس خوبی باشد تا بتواند از پتانسیل والیبال ایران به خوبی استفاده نمایند. ولاسکو گزینه ای بود که علاوه بر بار فنی، مدیریت خوبی نیز بر بازیکنان داشت و شاید اگر کواچ نیز مدیریت خوبی بر روی بازیکنان داشت او نیز می توانست به کارش با تیم ملی ادامه دهد.

تیم ملی با درخشش جوانانی مانند سعید معروف، محمد موسوی، امیر غفور، مهدی مهدوی و … روزهای طلایی والیبال ایران را رقم زدند و حال روزهای سرانجامی دوران بازیگری خود را طی می نمایند و شاید المپیک توکیو آخرین حضور نسل طلایی باشد. چه بهتر فدراسیون با به خدمت دریافت مربی عظیم در حد نام والیبال ایران و بازیکنان زمینه را برای درخشش نسل طلایی در المپیک توکیو فراهم کند تا سرانجامی خوش برای والیبال ایران در المپیک رقم بخورد.