عید قربانِ غریبانه یک ایرانی مشهور در قلب آمریکا
به گزارش باشگاه فوتبال بارسلونا، حاجی واشنگتن داستان زندگی غم انگیز حسینقلی خان صدرالسلطنه -اولین سفیر ایران در آمریکا را روایت می نماید. حسینقلی خان یک سر و گردن از سیاستمداران دیگر قاجاری بالاتر بود و به همین علت خیلی زود در ساختار وزارت خارجه پیشرفت کرد و لقب معتمدالوزرا را به خود گرفت. این امر باعث شد شاه وی را به هند بفرستد تا روابط دولت ایران با کمپانی هند شرقی را بهبود دهد.
به گزارش بهترین ها، حسینقلی خان ابتدا با درجۀ ژنرال کنسول (سرکنسول) به هند رفت، اما خیلی زود جای دیگری برای وی پیدا شد که بر هند هم اولویت داشت. در آن سال ها سفیر آمریکا به ایران آمده بود، اما ایران کسی را به عنوان سفیر به آمریکا نفرستاده بود و نخستین کسی که برای چنین مقامی به فکر شاه رسید حسینقلی خان بود. ده نفر به همراه حسینقلی خان به آمریکا فرستاده شدند و او از همان آغاز سفر گزارش رویداد ها را به دقت ثبت کرد ما ماجرایی در نیویورک پیش آمد که بسیار جنجالی شد.
ماجرا از این قرار بود که حاجی به یمن ورود به آمریکا در بالکن هتل والدورف-آستوریا در شهر نیویورک، گوسفندی را ذبح کرد و آغاز کرد به شقه کردنش. مردم آمریکا که با چنین رسمی آشنا نبودند و ذبح حیوانات را جز در کشتارگاه ها کسی ندیده بود؛ از تماشا چنین صحنه ای بسیار تعجب کردند. آنچه صحنه را عجیب تر می کرد، وقوع این رویداد در بالکن هتلی مجلل بود. همین ها باعث واکنش مقامات آمریکایی شد و پس از بازگشت حاجی به ایران؛ ناصرالدین شاه خطاب به او گفت: ما را نزد جوان ترین دولت جهان بی آبرو کردی و ملت چندین هزار ساله ما سخره عالمیان کردی. خدا از تو نگذرد.
این صحنه البته در فیلم حاجی واشینگتن ساخته علی حاتمی به تصویر کشیده شده که در آن عزت الله انتظامی در نقش حاجی مشغول سلاخی یک گوسفند آویخته از قناره است و جملاتی درباره تفاوت های ایران و آمریکا می گوید که در ادامه مشاهده می کنید.
این سکانس بعلاوه به عقیده بسیاری از اساتید سینما و نیز آقای بازیگر سینمای ایران، زیباترین و پیچیده ترین بازی عزت الله انتظامی است که در کنار منولوگ سخت و دشوارش به یکی از ماندگار ترین بازی های تاریخ سینمای ایران نیز تبدیل شده است.
فیلم حاجی واشتنگتن باید در آمریکا ساخته می شد اما به علت مسائل سیاسی 2 کشور گروه سازنده ناچار شدند فیلم را در ایتالیا دنبال نمایند. عزت الله انتظامی در گفت وگویش با جیرانی هنگام نمایش تلویزیونی فیلم از اقامت طولانی مدت عوامل در ایتالیا (نزدیک 5 ماه) اشاره می نماید که فیلم با مسائل مالی فراوان همراه شده بوده است. حاتمی فیلم نامهٔ هر سکانس را شب قبلش می نوشته و از زیر در بستهٔ اتاق انتظامی در هتل، به او می رسانده است!
خاتمه فیلم بعد از گذشت سال ها از زمان اولین نمایشش در اولین جشنوارهٔ فجر، در سال 77 به نمایش عمومی عایدی. موسیقی فیلم هم به وسیله محمد رضا لطفی ساخته شد. تنها شخصیت فیلم عزت الله انتظامی در نقش حسین قلی خان (حاجی واشنگتن) است که موقعیت کمیکش در ابتدای فیلم، هرچه جلوتر می رود، تراژیک تر و غمبارتر می گردد.
فیلم در سال 1361 فقط اجازهٔ نمایش در جشنوارهٔ فجر را پیدا کرد و بعد از آن توقیف بود و در زمان حیات علی حاتمی اجازهٔ نمایش پیدا نکرد. خاتمه در سال 20 خرداد 1377 به نمایش عمومی عایدی و چندین بار از تلویزیون پخش شد.
منبع: فرارو