توفیق اجباری بر اثر همه گیری کرونا؛ ژاپن هم وارد عصر دیجیتال شد - باشگاه فوتبال بارسلونا

ژاپن علی رغم شهرتش به عنوان کشوری با مردم دوستدار فناوری (تکنوفیل)، در زمینه پذیرش و نفوذ فناوری اطلاعات فاصله زیادی با دیگر اقتصادهای عظیم دنیا دارد. یک کارآفرین ژاپنی به نام ناگانوما فومیهیرو در اظهاراتی که چندان هم اغراق آمیز نیستند، در مورد پایین بودن میزان پذیرش و نفوذ فناوری های دیجیتال در کشورش می گوید: ژاپن در زمینه فناوری اطلاعات یک کشور درحال توسعه محسوب می گردد.

فرهنگ کسب وکار در ژاپن تأکید سرسختانه ای بر ارتباطات رو در رو دارد. مدیران شرکت ها و سازمان ها امتیاز ویژه ای برای حضور کارکنان در محیط کار قائل هستند. شرکت های ژاپنی در مقایسه با همتایان خود در بسیاری از کشورهای دیگر، سرمایه گذاری کمتری در حوزه فناوری اطلاعات دارند و با دیده تردید از فناوری های جدید برای فروش و تبلیغ محصولات خود استفاده می نمایند. دفاتر کار پر از کاغذ هستند و برنامه های کاری پر از جلسات. به گفته کارشناسان بانک سرمایه گذاری مورگان استنلی، در شرکت های ژاپنی موارد متعددی از ناکارآمدی های ناشی از بی توجهی به فناوری اطلاعات مشاهده می گردد.

اما همه گیری کرونا موجب شروع تغییراتی در ژاپن شده است. به گفته یامائوکا هیرومی از مقامات ارشد سابق بانک مرکزی ژاپن که اکنون عضو هیئت مدیره شرکت مشاوره فناوری فیوچر است، سال گذشته در جریان انتخابات داخلی حزب لیبرال دموکرات ژاپن (حزب حاکم ژاپن) برای انتخاب رهبر این حزب کمتر به مباحث مرتبط با سیاست پولی که به طور سنتی در صدر مسائل اقتصادی مورد بحث در مبارزات انتخاباتی در ژاپن بوده است، پرداخته شد.

وی می گوید: در عوض، بحث به سمت تقویت کارآیی شیوه های کسب وکار کشیده شد. هر سه نامزد اصلی رهبری حزب از برنامه های خود برای حمایت از دیجیتالی شدن کسب وکارها رونمایی کردند. برنده این انتخابات یعنی یوشیهیده سوگا نخست وزیر کنونی ژاپن، دیجیتالی شدن خدمات دولت به منظور کاهش فشارهای اداری بر افراد و شرکت ها را یکی از اولویت های مهم خود اعلام نمود.

نیشیمورا یاسوتوشی که در دولت یوشیهیده سوگا به عنوان وزیر مسئول احیای اقتصادی فعالیت می نماید نیز بر ضرورت توسعه الگویی که ارتباطات رو در رو را در شرکت ها و سازمان های ژاپن کاهش دهد، تأکید دارد. مجلس ژاپن نیز اخیراً بحث درباره طرحی برای تأسیس یک نهاد تخصصی در حوزه دیجیتالی شدن را شروع نموده است.

بر اساس نتیجه پژوهشی که یکی از نهادهای دولتی ژاپن قبل از وقوع همه گیری کرونا انجام داد، بهره وری در شرکت هایی که به کارکنان خود اجازه دورکاری می دهد، 60 درصد بالاتر از شرکت هایی است که چنین کاری نمی نمایند. البته از این نتیجه می توان چنین استنباط کرد که شاید شرکت های پیشرو ژاپنی بیش از سایر شرکت ها به استفاده از فناوری اطلاعات تمایل دارند. در هر صورت چنین یافته هایی به ترغیب شرکت ها برای آزمودن این فرضیه که دیجیتالی شدن در افزایش بهره وری مؤثر است، یاری می نماید.

شرکت های ژاپنی که در زمینه فراوری برنامه های کامپیوتری موردنیاز برای امضاهای الکترونیکی، تبدیل اسناد کاغذی به اسناد دیجیتال و یا طراحی فروشگاه های اینترنتی فعالیت می نمایند، در ماه های اخیر شاهد افزایش چشمگیر قیمت سهام خود بوده اند.

تب دیجیتالی شدن حتی به صنایعی که ارتباطی با کامپیوتر و نرم افزار ندارند نیز سرایت نموده است. در لابی ساختمان مرکزی شرکت کوماتسو که یکی از عظیمترین فراورینمایندگان ماشین آلات راه سازی در دنیا است، یک دستگاه حفاری عظیم مشاهده می گردد، اما در طبقات بالاتر این ساختمان کارکنان بخش ساخت وساز هوشمند مشغول کاوش داده ها به منظور توسعه محصولاتی که به دیجیتالی کردن فرآیندها در پروژه های ساختمان سازی و راه سازی یاری می نمایند، هستند. به گفته چیکاشی شیکه، مدیر بخش ساخت وساز هوشمند شرکت کوماتسو، همه گیری کووید-19 باعث شده است که مقاومت شرکت های ژاپنی در برابر دیجیتالی شدن به سرعت شکسته گردد. دیگر شرکت های فعال در صنایع سنگین ژاپن نیز مانند شرکت کوماتسو مشتاق پذیرفتن تغییر هستند. به عنوان مثال، شرکت خطوط ریلی شرق ژاپن نیز میخواهد که کارت تردد دیجیتال خود که در حال حاضر برای پرداخت هزینه حمل ونقل با قطار مورد استفاده قرار می گیرد را به کارتی که برای همه پرداخت ها قابل استفاده باشد، تغییر دهد.

شرکت های ژاپنی اکنون دیگر اصرار کمتری به حضور کارکنان در محل کار دارند. پس از آن که همه گیری ویروس کرونا دورکاری را به کسب وکارهای ژاپنی تحمیل کرد، بعضی از عظیمترین شرکت های این کشور از جمله فوجیتسو و هیتاچی اعلام نمودند که قصد دارند انعطاف پذیری ساعات کاری را به رویه ای دائم تبدیل نمایند. هلدینگ اقتصادی نامورا که عظیمترین شرکت کارگزاری در ژاپن به شمار می رود، اخیراً اعلام نمود که میخواهد به کارکنانش اجازه دهد که حتی پس از سرانجام همه گیری کرونا نیز 60 درصد از ساعات کاری خود را دورکاری نمایند.